Σωστός έπαινος στα παιδιά
Σωστός έπαινος στα παιδιά: Επαινώ την προσπάθεια, τη βελτίωση και την καλή συμπεριφορά του παιδιού μου.
Γιατί να επαινώ την προσπάθεια, τη βελτίωση και την καλή συμπεριφορά του παιδιού μου;
Επαινώντας την προσπάθεια και τη βελτίωση το παιδί αναπτύσσει νοοτροπία ανάπτυξης (growth mindset). Τα άτομα με νοοτροπία ανάπτυξης έχουν την πεποίθηση ότι, για να καταφέρουν οτιδήποτε, χρειάζεται να προσπαθήσουν, και συνεχίζουν να προσπαθούν παρά τις δυσκολίες και τις αποτυχίες που μπορεί να αντιμετωπίσουν.
Μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά με νοοτροπία ανάπτυξης έχουν καλύτερη επίδοση στα μαθήματα και στις δραστηριότητες με τις οποίες ασχολούνται. Επιπροσθέτως, όταν επαινώ το παιδί μου, του προκαλώ θετικά συναισθήματα.
Ο σωστός έπαινος είναι για τα παιδιά ό,τι ο ήλιος για τα λουλούδια.
Christian N. Bovee
Πώς επαινώ το παιδί μου με σωστό τρόπο;
Για να επαινώ το παιδί μου με σωστό τρόπο, επαινώ, κυρίως, την προσπάθεια και τη βελτίωση και όχι το αποτέλεσμα με τους εξής τρόπους:
- με σχόλια, διευκρινίζοντας τι επαινώ («Μπράβο που…!», «Τα κατάφερες περίφημα!», «Πρέπει να είσαι περήφανος/η για τον εαυτό σου!» κ.α.) ή και
- επιδεικνύοντας ενθουσιασμό με επιφωνήματα (ουάου, ωωω) και με υποστηρικτική χειρονομία.
Ακόμα, ακολουθώ τα εξής:
- Επαινώ τη δημιουργικότητά, τις έξυπνες ιδέες και την καλή συμπεριφορά του παιδιού.
- Αντιμετωπίζω τα λάθη ως μέρος της διαδικασίας της μάθησης. Λέω στο παιδί ότι όλοι κάνουμε λάθη και ότι από τα λάθη μας μπορούμε να μάθουμε και να γίνουμε καλύτεροι. Μπορώ να αναφέρω και παραδείγματα από δικά μου λάθη. Επίσης, όταν κάνω ένα λάθος μπροστά στο παιδί, λέω: «Δεν πειράζει.» και το διορθώνω με ηρεμία.
- Όταν το παιδί παραιτείτε, μπορώ να το ενθαρρύνω χρησιμοποιώντας φράσεις όπως: «ΑΚΟΜΗ! Θα προσπαθήσεις ξανά και ξανά μέχρι να τα καταφέρεις!», «Είσαι ικανός, μπορείς να τα καταφέρεις!», «Μπορείς να κάνεις δύσκολα πράγματα!» κ.α..
- Προσπαθώ με τα λόγια μου να δίνω φτερά στο παιδί. Αν η δασκάλα μού πει ότι το παιδί δεν τα καταφέρνει, του το εκφράζω με πιο ενθαρρυντικό τρόπο. Μπορώ να του πω: «Η δασκάλα σου μού είπε ότι είσαι πολύ ικανό παιδί και έχεις τη δυνατότητα να βελτιωθείς πολύ. Θέλεις να βρούμε μαζί τρόπους να βελτιωθείς;».
Τι να μην κάνω;
- Ο έπαινος δεν πρέπει να είναι ψεύτικος. Μπορώ να πω στο παιδί ότι κάτι που έφτιαξε δε μου αρέσει, αρκεί να το κάνω με γλυκό κι ευγενικό τρόπο.
- Ο έπαινος δεν πρέπει να είναι υπερβολικός. Αποφεύγω να επαινώ το παιδί συνεχώς και για πράγματα που συμβαίνουν αβίαστα και εύκολα.
- Αποφεύγω να επαινώ συνεχώς χαρακτηριστικά του παιδιού όπως, για παράδειγμα, την εξυπνάδα του, γιατί το παιδί μπορεί να υιοθετήσει την πεποίθηση ότι ένα χαρακτηριστικό είναι κάτι που έχεις ή δεν έχεις εκ γενετής, και όχι κάτι που κατακτάς με προσπάθεια.
- Δεν ακυρώνω την προσπάθεια του παιδιού και δεν το μειώνω όταν κάνει λάθη.
- Αποφεύγω να χρησιμοποιώ τις δωροδοκίες και τις ανταμοιβές ως μέθοδο για να πείσω το παιδί να συνεργαστεί, χωρίς να σημαίνει ότι δεν μπορώ κάποιες φορές να το ανταμείψω για την προσπάθειά του με ένα δωράκι.
Extra tips:
- Δείχνω στο παιδί εμπιστοσύνη ότι μπορεί να τα καταφέρει μόνο του. Ακόμα κι αν δεν το κάνει σωστά, δεν το ακυρώνω. Αντιθέτως, το ανέχομαι, το επαινώ για την προσπάθειά του και το ευχαριστώ για τη βοήθειά του. Αυτό που μπορώ να κάνω είναι να του πω με όμορφο τρόπο τι μπορεί να κάνει την επόμενη φορά για να έχει καλύτερο αποτέλεσμα.
- Για την υιοθέτηση μίας υγιούς συνήθειας, όπως είναι το πλύσιμο των δοντιών, μπορώ να αξιοποιήσω έναν πίνακα επιβράβευσης. Δεν ενδείκνυται να κάνω το ίδιο για την υιοθέτηση καλής συμπεριφοράς, καθώς το παιδί θα μάθει ότι, για να συμπεριφέρεται σωστά, χρειάζεται να κερδίζει ανταλλάγματα.
Μαγικά κλειδιά
Μπράβο που…!
Τα κατάφερες περίφημα! Πρέπει να είσαι περήφανος/η για τον εαυτό σου!
ΑΚΟΜΗ! Θα προσπαθήσεις ξανά και ξανά μέχρι να τα καταφέρεις!
Είσαι ικανός! Μπορείς να τα καταφέρεις!
Μπορείς να κάνεις δύσκολα πράγματα!
Επόμενο βήμα: Ρουτίνα παιδιού (για τον Θετική γονεϊκότητα – Οδηγός) ή Δε θέλω να διαβάσω (για τον Οργάνωση σχολικής μελέτης – Οδηγός)